9 DH PROMIENIŚCI
zakres wiadomości ♥
SAMARYTANKA ☺
1.
Etapy udzielania pierwszej pomocy
- zapewnienie bezpieczeństwa
- ocena stanu poszkodowanego
- wezwanie pomocy
- dalsze udzielanie pomocy
2.
Chwyt ratunkowy
- Przenosimy poszkodowanego tylko gdy:
-
istnieją zagrożenia niemożliwe do zabezpieczenia
-
miejsce wypadku nie jest zabezpieczone, a jesteś w stanie podjąć ewakuacje bez
narażania się na niebezpieczeństwo
-
poszkodowany spędził dużo czasu w zimnie i w związku z tym istnieje poważne ryzyko
wychłodzenia, również ratownika.
- Technika:
- ułóż
ręce poszkodowanego wzdłuż jego ciała
- uklęknij
za jego głową, wsuń jedną rękę pod szyję, a drugą między łopatki
poszkodowanego, ostrożnie unieś głowę i ramiona poszkodowanego, przysuń się
bliżej aby cały czas opierał się o twoje uda
-
stopniowo unieś plecy poszkodowanego, doprowadzając go do pozycji półsiedzącej,
podpieraj ramiona poszkodowanego
- włóż
swoje obie ręce pod pachy poszkodowanego i chwyć za zgiętą w łokciu rękę (jedną
ręką chwyć nadgarstek, drugą przedramię przy łokciu)
-
ukucnij, nie puszczając ręki poszkodowanego (znajduje się między twoimi nogami,
przyciśnij mocno rękę poszkodowanego do klatki piersiowej)
- wstań
z wyprostowanymi pionowo plecami, podnosząc poszkodowanego
- idź
do tyłu ciągnąc go za sobą, uważaj na przeszkody
3. Ocena
stanu osoby poszkodowanej
- Delikatnie poklep poszkodowanego po
ramieniu, zapytaj głośno, np. „Co się stało?”, „Co Cię boli?”
- Jeżeli poszkodowany zareaguje:
-
pozostaw poszkodowanego w zastanej pozycji, nie przenoś poszkodowanego, chyba
że sytuacja zagraża bezpieczeństwu jego i ratownika
-
spróbuj dowiedzieć się, co mu się stało
- jeśli
to konieczne wezwij pomoc
-
regularnie oceniaj stan poszkodowanego
- Jeśli
poszkodowany nie reaguje na próby nawiązania kontaktu:
- wołaj
o pomoc
-
odwróć poszkodowanego na plecy, udrożnij drogi oddechowe, skontroluj oddech
(przez 10 sekund)
- poszkodowany oddycha prawidłowo - poszkodowany nie oddycha prawidłowo
- ułóż
poszkodowanego w pozycji -
wezwij Pogotowie Ratunkowe
bezpiecznej,
wezwij Pogotowie Ratunkowe - rozpocznij
RKO
-
regularnie kontroluj stan poszkodowanego
4.
Wezwanie pomocy
Telefony alarmowe na terenie Polski to:
- Centrum Powiadamiana Ratunkowego 112
- Pogotowie Ratunkowe 999
- Straż Pożarna 998
- Policja 997
- Straż Miejska 986
Powiedz wyraźnie:
- gdzie mają dojechać służby ratunkowe
- co się stało i jakie są zagrożenia
- kim jest poszkodowany i w jakim jest stanie
- odpowiedz na ewentualne pytania dyspozytora
- rozłącz się dopiero po potwierdzeniu przyjęcia wezwania
5.
Obracanie poszkodowanego na plecy
- podejdź do poszkodowanego od strony twarzy
- uklęknij obok poszkodowanego, upewnij się, że
ma wyprostowane nogi
- rękę poszkodowanego, które znajduje się z
dalszej strony, wyprostowaną w łokciu połóż przy głowie poszkodowanego tak,
żeby mógł się na niej obrócić
- pod wyprostowaną nogę poszkodowanego (po swojej
stronie) podłóż swoją rękę tak, żeby dłoń znajdowała się na udzie nogi
poszkodowanego (po stronie dalszej)
- rękę poszkodowanego (po swojej stronie) zegnij
lekko w łokciu i podłóż pod nią swoją drugą rękę tak, żeby dłoń znalazła się na
plecach poszkodowanego
- odwracaj poszkodowanego na plecy, w momencie, w
którym poszkodowany znajdzie się na boku rękę spomiędzy nóg przenieś na plecy,
a drugą asekuruj głowę i kark poszkodowanego podczas dalszego odwracania
6.
Udrożnienie dróg oddechowych
- połóż rękę na czole poszkodowanego i ostrożnie odchyl głowę
do tyłu (pozostaw kciuk i palec wskazujący wolne, aby móc zacisnąć nos, na
wypadek konieczności wykonania sztucznego oddychania)
- ułóż opuszki palców drugiej ręki na podbródku
poszkodowanego
- unieś podbródek, aby udrożnić drogi oddechowe
- nie naciskaj miękkiej części podbródka, gdyż
utrudnia to oddychanie
7.
Kontrola oddechu
Zbliż do ust poszkodowanego policzek i ucho.
Przez 10 sekund sprawdzaj czy oddycha prawidłowo (wdech – wydech) jednocześnie
utrzymując drożność dróg oddechowych (podtrzymując uniesioną żuchwę)
- patrz czy klatka piersiowa unosi się i opada
- słuchaj czy oddychaniu towarzyszą jakieś
dźwięki
- wyczuwaj oddech na swoim policzku
8.
Pozycja boczna ustalona
- zdejmij poszkodowanemu okulary, jeśli ma je
założone
- uklęknij obok poszkodowanego, upewnij się, że
jego nogi są wyprostowane
- ułóż rękę poszkodowanego (po swojej stronie)
pod kątek prostym do ciała, przedramię pod kątem prostym do ramienia, dłonią do
góry
- ułóż drugą rękę poszkodowanego na jego
policzku, trzymaj grzbiet jego dłoni przy policzku, utrzymuj jego dłoń w tym
miejscu z wyprostowanymi palcami
- wolną ręką złap za nogę poszkodowanego w
kolanie po drugiej stronie jego ciała, zegnij nogę w kolanie, ale stopę
pozostaw na ziemi
- pociągnij uniesioną nogę do siebie, cały czas
trzymaj grzbiet dłoni poszkodowanego przy jego policzku, odwróć poszkodowanego
do siebie, aby ułożyć go na boku
- ułóż nogę na górze w taki sposób, aby biodro i
kolano były pod kątami prostymi do osi ciała
- odchyl głowę lekko do tyłu, aby zachować
drożność dróg oddechowych
- upewnij się, że usta poszkodowanego są
skierowane do podłoża, do zapobiega zadławieniu się krwią bądź wymiocinami
- ułóż odpowiednio dłoń pod policzkiem (jeśli
jest to konieczne do utrzymania drożności dróg oddechowych), skontroluj oddech
9.
Resuscytacja Krążeniowo Oddechowa
- Kiedy
poszkodowany nie reaguje na próbę nawiązania kontaktu i nie oddycha
prawidłowo, należy jak najszybciej podjąć czynności resuscytacyjne:
-
zacznij od 30 uciśnięć klatki piersiowej
-
następnie wykonaj 2 oddechy ratownicze
-
wykonuj naprzemiennie 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy ratownicze
- nie
przerywaj resuscytacji, stan poszkodowanego można sprawdzić ponownie dopiero w
przypadku powrotu jego oddechu
-
przerwij resuscytację gdy:
o Przybędzie
kwalifikowany personel i przejmie resuscytację lub zmieni cię w akcji inny
ratownik
o Poszkodowany
zacznie prawidłowo oddychać
o Wyczerpanie
uniemożliwi ci dalsze prowadzenie akcji
- Technika
uciśnięć klatki piersiowej:
-
uklęknij obok poszkodowanego, sprawdź czy leży na twardym, płaskim i równym
podłożu
-
odsłoń poszkodowanemu klatkę piersiową (rozepnij ubranie)
- ułóż
nasadę jednej dłoni na środku klatki piersiowej poszkodowanego
- ułóż
nasadę drugiej dłoni na dłoni leżącej na klatce piersiowej
-
zapleć palce obu dłoni, nie wolno uciskać na żebra poszkodowanego, na górną
część brzucha, czy dolny koniec mostka
-
upewnij się, że twoje ramiona są wyprostowane w łokciach ponad klatką piersiową
poszkodowanego, uciskaj pionowo w dół
- ucisk
i zwolnienie ucisku powinny trwać jednakowo długo
-
wykonuj uciśnięcia mostka tak, aby częstotliwość wynosiła 100 uciśnięć na
minutę (nieco mniej niż 2 uciśnięcia na sekundę)
- Technika
oddechów ratowniczych
-
odchyl głowę poszkodowanego i unieś palcami jego żuchwę
-
pozostaw jedną dłoń na czole poszkodowanego, zaciśnij skrzydełka nosa
poszkodowanego kciukiem i palcem wskazującym
- drugą
rękę utrzymuj uniesioną żuchwę, pozwalając na otworzenie się ust
- weź
wdech, pochyl się nad poszkodowanym, szczelnie obejmij jego usta swoimi ustami
-
wdmuchuj powietrze do ust poszkodowanego równomiernie, jednocześnie
sprawdzając, czy jego klatka piersiowa się unosi (wykonanie wdechu ratowniczego
powinno trwać około 1 sekundy)
-
utrzymuj głowę poszkodowanego odchyloną i uniesioną żuchwę, unieś swoją głowę,
aby sprawdzić czy klatka piersiowa opada podczas wydechu
-
nabierz kolejny wdech i wykonaj kolejny wdech ratowniczy
- Resuscytacja
wykonywana przez dwóch lub więcej ratowników
-
pierwszy ratownik resuscytuje przez 2 minuty (uciśnięcia klatki piersiowej i
oddechy ratownicze)
-
następny ratownik przejmuje akcję i resuscytuje przez kolejne 2 minuty, po czym
ponownie następnej zamiana
- im
mniej czasu traci się podczas zamiany ratowników, tym lepiej
10.
Zadławienie
- zapytaj poszkodowanego: „Zadławiłeś się?”
- kiedy poszkodowany z trudem odpowiada na
pytania, z trudem może mówić, kasłać i oddychać, jedynie zachęcaj
poszkodowanego do kaszlu, nie rób nic ponadto, pozostań z nim aż zacznie
normalnie oddychać
- kiedy poszkodowany nie odpowiada na pytania,
nie może mówić, kasłać i oddychać, (może jedynie kiwać głową, jest przytomny),
jest to sytuacja zagrażająca życiu. Niezwłocznie wykonaj do 5 uderzeń między
łopatki, po każdym sprawdzając czy problem ustąpił. Jeśli uderzenia między
łopatki nie pomogą, wykonaj 5 uciśnięć brzucha. Jeśli to nie rozwiąże problemu,
wykonuj na zmianę uderzenia i uciśnięcia
- Technika
uderzeń w plecy
- stań
z tyłu poszkodowanego, postaw jedną nogę między nogami poszkodowanego, przenieś
ciężar ciała na swoją drugą nogę
-
podtrzymuj klatkę piersiową poszkodowanego jedną ręką i pochyl go mocno
do przodu
-
wykonaj dłonią do 5 uderzeń pomiędzy łopatki poszkodowanego, każde uderzenie
powinno był silne
- po
każdym uderzeniu, sprawdź czy zblokowanie dróg oddechowych ustąpiło, jeśli
ciało obce zostało usunięte, nie ma potrzeby kontynuować uderzeń
- Technika
uciśnięć brzucha
- stań
z tyłu poszkodowanego, obejmij obiema rekami szczyt nadbrzusza
-
pochyl poszkodowanego
- zwiń
dłonie w pięść i ułóż ją pomiędzy pępkiem a dolnym końcem mostka
-
przyłóż do tej pięści drugą dłoń, pociągnij pięść silnie do siebie i w góre,
wykonaj to 5 razy
- po
każdym uciśnięciu sprawdź , czy ciało obce zostało usunięte, jeśli tak, nie ma
potrzeby kontynuowania uciśnięć
- nie
wykonuj uciśnięć brzucha u dzieci do 8 roku życia i u kobiet w widocznej ciąży
11.
Epilepsja
- W trakcie napadu
można zaobserwować:
- drgawki
- utratę przytomności
- ślinotok
- bezwiedne rozluźnienie zwieraczy
- szczękościsk
- Postępowanie
ratownicze:
- zapewnij poszkodowanemu bezpieczeństwo
- podłóż coś miękkiego pod głowę poszkodowanego
- obserwuj poszkodowanego (opis napadu oraz czas
jego trwania to bardzo ważne informacje dla lekarza)
- nie powstrzymuj drgawek głowy, nóg ani rąk
poszkodowanego
- nie otwieraj zaciśniętych szczęk (nawet, jeśli
będzie krwawił przygryziony język)
- nie wkładaj żadnych przedmiotów do ust ani rąk
poszkodowanego
- nie próbuj budzić poszkodowanego
12.
Omdlenie
- Objawy:
- blada skóra, pokryta zimnym potem
- trudności w oddychaniu
- zawroty głowy
- mroczki przed oczami
- odczuwalne ogólne osłabienie organizmu
- krótkotrwała utrata przytomności
- Działanie:
- jeśli
poszkodowany reaguje na próbę nawiązania kontaktu i oddycha prawidłowo:
o Utrzymuj
stałą drożność dróg oddechowych poszkodowanego
o Poproś
świadka wypadku o podniesienie nóg poszkodowanego do góry lub sam zadbaj, by
jego nogi zostały uniesione
o Regularnie
sprawdzaj czy poszkodowany oddycha prawidłowo
o Kiedy
poszkodowany odzyska przytomność, dowiedz się, co spowodowało omdlenie, czy są
to częste stany i w jakich zdarzają się sytuacjach do nich dochodzi, poradź
pilną wizytę u lekarza
-
regularnie oceniaj stan poszkodowanego, w razie potrzeby wezwij pogotowie
- w
miarę poprawy stanu:
o Opuść
nogi poszkodowanego
o Posadź
poszkodowanego
o Pomóż
poszkodowanemu wstać
- jeśli
poszkodowany nie odzyska przytomności w ciągu 2 minut:
o Opcjonalnie
odwróć poszkodowanego w pozycję boczną bezpieczną
o Poproś
kogoś, aby powiadomił służby ratunkowe albo sam wezwij pomoc
o Regularnie
sprawdzaj czy poszkodowany oddycha prawidłowo
13. Ból
w klatce piersiowej
- Poproś świadka wypadku o natychmiastowe
wezwanie służb ratunkowych, a jeśli nie ma nikogo w pobliżu zrób to sam
- Niech poszkodowany odpoczywa i nie wykonuje
wysiłku. Ułóż poszkodowanego w wygodnej dla niego pozycji, np.
półsiedzącej
- Poluźnij poszkodowanemu uciskające części
garderoby (kołnierzyk, mankiety, pasek, biustonosz)
- Stale kontroluj stan poszkodowanego, w
przypadku zatrzymania czynności życiowych natychmiast podejmij RKO
14.
Udar mózgu
- Jeżeli
podejrzewasz udar:
-
poproś poszkodowanego, aby zaśmiał się lub pokazał zęby, zwróć uwagę czy jego
usta są symetrycznie wykrzywione
-
poproś poszkodowanego, aby zamknął oczy, uniósł obie ręce jednocześnie do pozycji
poziomej i odwrócił ręce dłońmi do góry, zwróć uwagę, czy jedno z ramion opada
lub „odpływa”
-
poproś poszkodowanego, aby powtórz proste zdanie, sprawdź czy mówi wyraźnie czy
brakuje mu słów
- Postępowanie:
-
poproś świadka wypadku o natychmiastowe wezwanie służb ratunkowych. Jeśli nie
ma nikogo w pobliżu, zrób to sam
- niech
poszkodowany odpoczywa i nie wykonuje wysiłku. Ułóż poszkodowanego w wygodnej
dla niego pozycji, np. półsiedzącej
-
regularnie kontroluj przytomność i oddech poszkodowanego
15.
Zatrucia
- Drogi wnikania trucizn do organizmu
- przez przewód pokarmowy (np. leki, alkohol,
trucizny grzybów, detergenty, substancje oleiste, produkty naftowe)
- przez układ oddechowy (np. tlenek węgla)
- przez skórę i błony śluzowe (np. atropina,
pestycydy, substancje żrące)
- dożylnie (np. narkotyki)
- Objawy
- bóle głowy
- zawroty głowy
- senność i zaburzenia świadomości
- zaburzenia widzenia
- uczucie zimna
- nudności i wymioty
- zaburzenia oddychania
- dreszcze
- gorączka
- Działanie
- dowiedz
się od poszkodowanego co spożył, ile substancji przyjął, w jakim odstępie
czasowym i z kim spożywał
- jak
najszybciej skontaktuj się ze służbami ratowniczymi, opisz co się stało i
postępuj zgodnie z ich instrukcjami
- podaj
informacje o rodzaju trucizny oraz poszkodowanym, jeśli takie posiadasz
-
zabezpiecz opakowanie po substancji trującej lub lekach
- bez
porady lekarza lub polecenia profesjonalnego personelu medycznego nie powoduj u
poszkodowanego wymiotów i nie podawaj mu mleka, wody czy leków
16.
Urazy głowy, szyi lub pleców
- Uspokój poszkodowanego i przekonaj go, aby się
nie ruszał
- Poproś świadka wypadku o wezwanie służb
ratunkowych lub zrób to sam, jeśli nie ma nikogo w pobliżu
- Unieruchom poszkodowanego, jeśli zgodzi się
współpracować
- Jeśli poszkodowany jest niespokojny lub
pobudzony, nie trzymaj jego głowy i szyi wbrew jego woli
- Technika
unieruchomienia
- uklęknij za głową poszkodowanego
- wsuń obie dłonie pod jego szyję, bez poruszania
jego głową
- podtrzymuj szyję i stabilizuj głowę do chwili
przyjazdu służb ratunkowych
17.
Uraz kości lub stawów
- nie próbuj nastawiać nienaturalnie
wyglądających kończyn
- schłodź miejsce urazu za pomocą lodu. Nie
przykładaj lodu bezpośrednio do ciała podczas chłodzenia Najpierw zawiń lód,
np. w ręcznik. Jeśli nie ma lodu, możesz wykorzystać opatrunek chłodzący ze
ścierki zmoczonej w zimnej wodzie
- nigdy nie chłodź miejsca urazu dłużej niż 20
minut jednorazowo
- nie unieruchamiaj zranionej kończyny, jeśli
służby ratunkowe mają wkrótce przyjechać. Poradź poszkodowanemu, aby nie
opierał się na złamanej nodze bądź bolącej stopie. Jeśli uraz dotyczy dłoni,
ręki lub ramienia, poroś poszkodowanego, aby podtrzymywał ramię przy klatce
piersiowej Jest to zwykle wystarczające i mniej bolesne niż zakładanie
opatrunku czy dopasowanie temblaka. Schłodź okolice urazu.
- jeśli obecne jest krwawienie w okolicy
złamania, wykonaj opatrunek osłonkowy, aby zatamować krwawienie, nie nastawiaj
złamanych kości i nie wciskach ich w ranę
18.
Krwotoki zewnętrzne
- Działanie:
- unikaj bezpośredniego kontaktu z krwią
poszkodowanego (załóż rękawiczki jednorazowe), można poprosić poszkodowanego,
aby sam uciskał ranę, ostrożnie ułóż poszkodowanego do wygodnej pozycji
- poproś świadka wypadku o wezwanie służb
ratunkowych, lub zrób to sam, jeżeli nie ma nikogo w pobliżu
- jeśli rana wciąż krwawi, uciśnij ranę silniej
(na ranę połóż najpierw kawałek czystego materiału)
- uciskaj ranę do czasu przyjazdu służb ratunkowych
- po udzieleniu pomocy umyj dokładnie ręce, a
używane przy udzielaniu pierwszej pomocy rękawiczki jednorazowe przekaż personelowi
medycznemu (nie wrzucaj do ogólnodostępnego kosza na śmieci)
- Technika
opatrunku uciskowego
- na
krwawiącą ranę połóż kompres gazowy lub inną czystszą tkaninę, przymocuj
do ciała obwojem bandaża gazowego
-
owijaj bandażem gazowym mocno dookoła, przekręcając bandaż o 180°
- zwiąż
koniec bandaża na ranie, aby dodatkowo zwiększyć ucisk
- jeśli
opatrunek przesiąka krwią, użyj następnego bandaża, nie usuwaj pierwszego
opatrunku
-
możesz w razie konieczności dodatkowo ucisnąć ranę ręka przez opatrunek
- jeśli
rana jest na kończynie, możesz ją unieść powyżej poziomu serca
19. Amputacja urazowa
- Działanie:
-
unikaj kontaktu z krwią poszkodowanego, załóż jednorazowe rękawiczki
- jeśli
rana krwawi, zatamuj krwawienie przez zastosowanie bezpośredniego ucisku
-
zastosuj opatrunek uciskowy
-
wezwij pogotowie
-
zajmij się amputantem
o Zawiń
go w suchą, czystą w miarę sterylną tkaninę
o Włóż go
do plastikowego czystego worka, np. reklamówki
o Umieść
ten worek w naczyniu lub w drugim worku z zimną wodą
o Jeśli
nie masz dostępu do wody ani lodu zawiń amputant jedynie w suchą, czystą, w
miarę sterylną tkaninę
o Oddaj
amputant pogotowiu
- po udzieleniu pomocy umyj dokładnie
ręce, a używane przy udzielaniu pierwszej pomocy rękawiczki jednorazowe przekaż
personelowi medycznemu (nie wrzucaj do ogólnodostępnego kosza na śmieci)
20.
Krwawienie z nosa
- Przyczyny:
- urazy nosa takie jak uderzenie, złamanie, choroby
zapalne w obrębie nosa i zatok
- choroby przewlekłe takie jak nadciśnienie
tętnicze, miażdżyca naczyń
- duży wysiłek fi czyny lub osłabienie organizm
- przyjmowanie leków zaburzających krzepnięcie
krwi (polopiryna, aspiryna)
- Działanie:
-
unikaj kontaktu z krwią poszkodowanego, załóż jednorazowe rękawiczki
-
posadź poszkodowanego z głową lekko pochyloną do przodu, poleć mu wydmuchać
nos, aby usunąć zanieczyszczenia utrudniające krzepnięcie krwi
-
uciśnij nos w połowie długości (przy nasadzie) przez 15-20 minut kciukiem
i palcem wskazującym, jeżeli krwawienie nie powstało na skutek urazu
-
podtrzymuj pod nosem gazę lub podobny (chłonny) materiał, jeżeli krwawienie
powstało na skutek urazu
- poleć
poszkodowanemu oddychać ustami
-
zastosuj zimne okłady na czoło i kark
- po udzieleniu pomocy umyj dokładnie ręce, a
używane przy udzielaniu pierwszej pomocy rękawiczki jednorazowe przekaż personelowi
medycznemu (nie wrzucaj do ogólnodostępnego kosza na śmieci)
21. Rany skóry
- Działanie:
-
unikaj kontaktu z krwią poszkodowanego oraz innymi płynami ustrojowymi, załóż
jednorazowe rękawiczki
-
spłucz ranę pod kranem z zimną wodą, jeżeli nie ma kranu z wodą, użyj innego
źródła wody pitnej
-
pozwól wodzie spływać po ranie, aby wypłukać brud, kontynuuj płukanie aż będzie
czysta, nie trzyj rany , aby usunąć brud
- po
spłukaniu osusz okolice rany, ale nie dotykaj samej rany
- załóż
jałowy opatrunek, jeśli nie masz gazy, użyj czystego, suchego materiału
- zaleć
poszkodowanemu skontaktowanie się z lekarzem, aby podał zastrzyk przeciwtężcowy
- po
udzieleniu pomocy umyj dokładnie ręce, a używane przy udzielaniu pierwszej
pomocy rękawiczki jednorazowe przekaż personelowi medycznemu (nie wrzucaj
do ogólnodostępnego kosza na śmieci)
22. Oparzenia
- Działanie
- zdejmij z poszkodowanego ubranie i biżuterię,
jeśli nie przykleiły się do skóry
- schłodź oparzenie tak szybko jak to możliwe,
wodą chłodną lub o temperaturze ciała, używając kranu lub prysznica
- chłodź wodą przez 30 minut lub dopóki ból nie
ustąpi
- zwracaj uwagę na występujący szok termiczny
(ostry ból), musisz w tym przypadku na
chwilę przerwać schładzanie
- załóż mokry opatrunek po schłodzeniu oparzenia,
np. z gazy lub czystego kawałka materiału
- jeśli występują pęcherze wypełnione płynem
surowiczym, nie przekłuwaj ich
- nie stosuj kremów ani maści
- poleć poszkodowanemu konsultację lekarską
- Zagrożenie
życia występuje gdy oparzenia:
-
występują u dzieci do 5 roku życia lub u dorosłych po 60 roku życia
-
obejmują powierzchnię większą niż 5% u osób poniżej 16 roku życia lub większą
niż 10% u osób powyżej 16 roku życia
-
dotyczą twarzy, uszu, dłoni, stóp, stawów, narządów płciowych
- zostały
spowodowane elektrycznością, produktami chemicznymi, promieniowaniem
jonizującym, parą pod wysokim ciśnieniem
- Rozległość oparzeń
(reguła dziewiątek)
- głowa, szyja 9%
- ręka 9%
- brzuch 9%
- klatka piersiowa 9%
- plecy 9%
- przód nogi 9%
- tył nogi 9%
- krocze 1%
23. Odmrożenia
- Wyróżniamy
3 stopnie odmrożenia:
-
Stopień I – skóra jest blada, obrzęknięta, następnie ulega czerwienieniu.
Występuje piekący ból i swąd
-
Stopień II – skóra jest sino czerwona, obrzęknięta, występują pęcherze
wypełnione płynem. Zmiany są wyraźnie odgraniczone Występują silny ból i
pieczenie
-
Stopień III – powstają pęcherze z płynem i rozległe, głębokie rany
- Postępowanie:
-
należy zdjąć przemoczoną odzież
- miejsce odmrożenia powoli ogrzewać letnią
wodą, dawać do picia ciepłe i mocno osłodzone napoje
- w
przypadku odmrożeń drugiego i trzeciego stopnia wykonaj opatrunek z jałowego
kompresu gazowego, lekko zabandażuj
-
poszkodowany powinien skontaktować się z lekarzem
24. Ukąszenia
- W
miejscu ukąszenia przez osę albo pszczołę obserwuje się obrzęk i
zaczerwienienie. Występuje także ból i świąd. W przypadku użądlenia przez
pszczołę usuń żądło (osa żądła nie pozostawia). Na miejsce ukąszenia
stosuj zimne okłady, możesz natrzeć je przekrojoną cebulą lub cytryną i
podać Calcium.
- Kleszcze
wszczepia się w skórę W przypadku „złapania” kleszcza należy go usunąć,
używając w tym celu pęsety. Chwyć kleszcza tuż przy powierzchni i
wyciągnij zdecydowanym, obrotowym ruchem. Miejsce po kleszczu przemyj wodą
utlenioną.
- Ukąszenie
przez żmiję pozostawia dobrze widoczne, ułożone obok siebie ślady po
zębach jadowych. Natychmiast w miejscu ukąszenia pojawia się silny, piekący
ból i narasta obrzęk o zabarwieniu czerwono-sinym. Ułóż poszkodowanego w
wygodnej pozycji. Kilka centymetrów nad miejscem ugryzienia załóż
szeroką opaskę, następnie postaraj
się unieruchomić kończynę
25. Rany
·
Rany kąsane – powstałe w wyniku ugryzienia przez
zwierzę (takie rany mają poszarpane brzegi)
·
Rany cięte – zadane np. nożem (brzegi ran są
równe)
·
Rany kłute– spowodowane wbiciem się np. gwoździa
czy drutu (na zewnątrz powstaje niewielki otwór, ale rany mogą być głębokie)
·
Rany tłuczone – powstałe w wyniku silnego
uderzenia
Brzegi
rany obmyj środkiem odkażającym, zawsze rób to w kierunku od środka do zewnątrz
rany. Jeśli rana jest zabrudzona – przepłucz wodą utlenioną. Nałóż na rękę
kompres jałowy i zabandażuj.
26. Apteczka pierwszej pomocy
- Rękawiczki
jednorazowe (lateksowe, foliowe, winylowe)
- Maska (aparat) do
prowadzenia sztucznego oddychania
- Bandaż gazowy – różne
rozmiary (3 – 4 szt.)
- Bandaż elastyczny –
różne rozmiary (2-3 szt.)
- Gaza wyjałowiona
różnych rozmiarów – 1/4m2, 1/2m2, 1 m2
- Odcinki Kodofixu
(różnej wielkości)
- Chusty trójkątne
(rożne materiały)
- Nożyczki z
zaokrąglonymi czubkami
- Plastry z opatrunkiem
i bez opatrunku (różne rozmiary)
- Agrafki (4 szt.)
- Instrukcja udzielania
pierwszej pomocy
1. Węzeł
płaski
Trzymamy
końce liny w obydwu rękach. Krzyżujemy koniec w prawej ręce nad końcem z lewej.
Przeciągamy pod spodem do zewnątrz i do góry. Koniec liny z prawej ręki
znajduje się teraz w lewej ręce, a koniec z lewej ręki w prawej. Następnie
krzyżujemy koniec w lewej ręce ponad, pod spodem do wewnątrz i do góry nad
końcem z prawej ręki. Krótkie końce liny powinny znajdować się teraz wzdłuż
długich końców liny. Zacieśniamy węzeł.
2. Węzeł
szubieniczny
Najpierw złożyć linkę na trzy tworząc dwie pętle - dolną i
górną.
Do wiązania nie jest potrzebny koniec linki. Wykonujemy trzy takie same pętle układając je kolejno pod sobą i dodatkowo trzecią lekko wychodzącą nad pierwszą (w środku drugiej). Następnie chwytamy za wewnętrzne linki pierwszej i trzeciej pętli i ciągnąc na zewnątrz przeplatamy je między linkami pętli drugiej i zewnętrznymi pierwszej i trzeciej.
Zaciągamy węzeł
4. Węzeł
krawatowy
Zwykły węzeł krawatowy. Jak widać stosowany do wiązania
"zwisu męskiego prostego"
Przy wiązaniu krawata należy mieć na uwadze długość końcową - co wymaga nieco wprawy. Najczęściej wiąże się krawat tak, aby koniec głównej części dotykał końcem paska spodni. W takim wypadku należy cienki koniec jak najbardziej skrócić i mieć na uwadze, że nieco z długości krawata zostanie wykorzystana na węzeł, który w tym przypadku jest dość znaczny.
Dłuższy koniec przekładamy nad krótkim wierzchem do góry.
Następnie obwijamy nim krótszy koniec. Dłuższy koniec jest teraz obrócony
spodem na zewnątrz. Zawijamy go tworząc poprzeczkę. Koniec wyciągamy po szyją
wkładamy pod porzeczkę zaciągając węzeł.
5. Półwęzeł
5. Półwęzeł
6. Beczka
Aby wykonać ten węzeł należy najpierw zrobić na linie kółko.
Następnie wolnym końcem przepleć tyle razy dokoła pierwszej linki (wchodząc
końcówką na powrót do kółka) ile pragnie się otrzymać splotów węzła - Na
przykładzie trzy.
Następnie węzeł powoli zaciąga się. Sploty powstają z wolnej
części pętli które zawijają się w miarę jak oplecione przez nas linki
rozprostowują się pod wpływem siły
W ten sposób można uzyskać teoretycznie dowolnie długą beczkę.
Praktycznie jednak im dłuższa beczka tym trudniej jest ją zaciągnąć a linka
skręca się wzdłuż osi utrudniając działanie.
Wiążąc węzeł na sznurze mundurowym nie dysponujemy wolnym końcem,
dlatego całą operację należy wykonać jedną linką za każdym razem drugą
przeplatając przez otwór którym manipulujemy. Brzmi to skomplikowanie - najlepiej
sprawdzić to metodą prób i błędów zaczynając od jednej linki.
7. Ósemka
8. Węzeł
ratowniczy
Wiązanie tego węzła należy podstawowych i obowiązkowych
umiejętności pionierskich, taterniczych czy żeglarskich. Należy nauczyć się
wiązać go jak najszybciej, wręcz machinalnie i oczywiście należy to robić jedną
ręką. Pierwszą czynnością jest opasanie siebie liną trzymając linkę w prawej
ręce (dla leworęcznych wszystko w odbiciu lustrzanym - gdyż należy go wykonywać
ręką bardziej sprawna). Następnie rękę z węzłem przekładamy na linką i od dołu
do siebie - do środka pętli.
9. Skracanie
liny
Linkę złożyć, powstałe pętle przepchnąć końcówkami przez wykonane na linie koluszka tak, aby nie rozwiązywały się. Poniżej etap budowy węzła.
Węzeł można uczynić trwałym poprzez przeplecenie
poprzeczek przez wystające końcówki pętli
10. Kluczka
zaciągająca się
Wykonać koluszko i przepleść przez niego linę tworząc
pętlę.
Jeżeli się przez koluszko przełoży trzonek - powstaje kombinacja czyli węzeł rożkowy.
Jeżeli się przez koluszko przełoży trzonek - powstaje kombinacja czyli węzeł rożkowy.
11. Ósemka
pionierska
Chwytamy ręką jeden koniec, a
lewą trzymamy resztę linki przy drzewie. Przeprowadzamy linkę dookoła drzewa.
Prowadzimy ją do przodu, krzyżujemy z drugim końcem. Utworzony kształt
litery X przytrzymujemy drugą ręką. Przeprowadzamy linkę naokoło drzewa po raz
drugi, od prawej strony ku lewej, poniżej pierwszego wiązania. Przekładamy pod
skrzyżowaniem od lewej do prawej tak, aby wyszła między dwoma zwinięciami.
Zaciskamy sznurek.
12. Wiązanie
drążków prostopadłych
Zawiąż
ósemkę pionierską na pionowym drążku. Upewnij się, że węzeł jest na boku drążka
i że długo koniec sznurka jest przed tobą. Połóż drugi drążek w poprzek
pionowego drążka. Przełóż długi koniec sznurka poprzez poprzeczny drążek i z
tyłu pionowego drążka. Wyprowadź sznurek do przodu poniżej poprzecznego drążka,
przełóż w górę ponad poprzecznym drążkiem i z tyłu pionowego. Po czym powtórz
całe wiązanie raz jeszcze. Powtórz to wiązanie około trzech razy. Zaciągaj
sznurek mocno, żeby ułożył się tuż obok poprzednich wiązań. Teraz następuje
umocnienie wiązania. Okręć sznurek trzy razy pomiędzy oboma drążkami, żeby je
usztywnić. Naciągaj sznurek jak najmocniej W końcu zwiąż dwa węzły cumowe
dokoła jednego drążka Albo zwiąż dwa końce sznurka węzłem płaskim. Utnij
pozostałe końce i schowaj pod wiązaniem.
13. Wiązanie
drążków ukośnych
Zrób
ósemkę pionierską wokół dwóch drążków. Okręć trzy lub cztery razy wokół jednego
z nich. Okręć trzy lub cztery razy wokół drugiego, mocno zaciągając linkę.
Zawiązać i zakończ jak przy wiązaniu drążków prostopadłych.
14. Budowa
ogniska
Rozpałka w samym środku ogniska – od niej to zaczynamy budowę
ogniska i ją jako pierwszą rozpalamy
Drobne drewno – powinno być suche tak by mogło się zapalić od
rozpałki. Musimy pamiętać że ono szybko się zużywa (spala) więc będziemy
potrzebowali odpowiednio dużo. Układając tą warstwę pamiętajmy by
zostawić nieco miejsca od strony zawietrznej (z tej z której wieje wiatr)
byśmy mogli tam podłożyć ogień – wiatr będzie „wdmuchiwał” go do środka.
Grube drewno – nawet jeśli będzie nieco wilgotne powinno się
wysuszyć w trakcie palenia się dwóch poprzednich warstw. Mokre drewno bardzo
dymi – nie wkładaj go za dużo na raz – zawsze używaj wraz z suchym drewnem.
15. Studnia
W środku
rozpałka. Natomiast boki układamy z równej długości polan. Zapewnia
dużo ciepła i światła dzięki dużemu dopływowi powietrza. Dlatego może ono
służyć do gotowania i sygnalizacji.
Polana okłada się tak by tworzyły ażurową konstrukcję, podobną do
kraty, która zapewnia dostęp tlenu i wytwarza efekt komina, przez co ogień
bucha z wielką werwą.
16. Piramida
Budowana jest podobnie jak studnia z
tą różnicą, że każde „piętro” układamy z coraz krótszych brewion (pełnych
warstw drewna, a nie z ażurowej konstrukcji). Takie ognisko pali się długo i
można je wykorzystać jako ogień na całą noc.
17. Gwiazda
Przydatne,
jeśli zależy nam na oszczędnym zużyciu opału lub na niewielkim ogniu. Ogień
pali się pośrodku "gwiazdy"; stosownie do potrzeb podsuwa się kłody
do środka. Można je odciągnąć na bok, jeśli chcemy gotować nad żarem. Dla
ogniska tego rodzaju zaleca się stosowanie twardego drewna.
Takie ognisko tworzymy w przypadku, gdy chcemy zaoszczędzić na
opale lub gdy zależy nam z różnych względów na utworzeniu ogniska dyskretnego.
Układ polan jest niezwykle prosty. Wszystkie grubsze patyki
układamy promieniście tak by stykały się w centrum. Tam pali się ogień. Gdy
płomień staje się zbyt wielki – nieco odsuwamy gałęzie na zewnątrz. Gdy
przygasa – przeciwnie – podsuwamy je do centrum, nawet by zachodziły tam jedne
na drugie. Przy takim ognisku najlepiej spisuje się opał z twardego drewna
drzew liściastych. Ognisko takie jest szczególnie warte polecenia, gdy gotujemy
coś podczas wielkich upałów, bo nie wydziela za dużo ciepła.
18. Wigwam
Dogodne do gotowania i ogrzewania się (zużywa wiele opału).
Podpałkę wstępną należy umieścić pośrodku przygotowanego miejsca wokół wbitego
w ziemię kołka, z otwarciem od strony nawietrznej dla zapewnienia ciągu.
Ognisko należy osłaniać od wiatru zapalając je od strony nawietrznej.
Jest chyba najpopularniejszym typem ogniska. O wbity w środek pal
opiera się ze wszystkich stron drobniejsze patyki, pamiętając jednak by od
strony nawietrznej zapewnić przestrzeń, przez którą dopływać będzie tlen. Ten
typ ogniska zużywa wiele opału, jest jednak doskonały do ogrzewania się i
suszenia obuwia oraz odzienia.
19. Ognisko "T"
Jest to ognisko dogodne do gotowania. Ogień utrzymuje się w górnej
części litery "T", skąd pobiera się żar do gotowania w części dolnej.
Najpierw kopiemy dwa dołki, które
połączone przypominają literę „T”. W dołku będącym górną belką litery T
zapalamy ognisko, zaś do części dolnej zbieramy żar, nad którym możemy
przypiekać mięsiwo lub postawić garnek by ogrzać jego zawartość. Ognisko
zapalone w dołku jest mniej wrażliwe na wiatr zbyt silny. Oczywiście trzeba
mieć saperkę by wykopać dołek w ziemi przesuszonej i zbitej. W sypkim
piasku z powodzeniem wystarczą nam do kopania dłonie i nóż, którym
wytniemy wpierw darń. Nie ma sensu tworzenie takiego ogniska gdy jesteśmy w
drodze i tylko na chwilę robimy popas.
20. Dziurka
od klucza
Należy wykopać w ziemi dołek w
kształcie dziurki od klucza, odpowiednio usytuowanej względem wiatru. Ognisko
to ma podobne zalety jak ognisko długotrwałe.
21. Gaszenie
ogniska
Przed rozpaleniem ognia należy się upewnić czy
przygotowane jest wiadro wody i gałąź z liśćmi do zraszania. Jeśli iskry
zajmą tratwę wokół ogniska mokre gałęzie szybko je zgaszą. Ogień zawsze musi
być pod obserwacją. Gdy ognisko jest skończone i pozostawiony żar nie żarzy się
nadszedł czas na gaszenie końcowe. Na ognisko należy wylać mnóstwo wody.
Zamieszać popiół i upewnić się czy nie ma żaru i wylać jeszcze trochę wody dla
pewności. Na koniec należy uporządkować miejsce. Położyć wszystko na
pierwotnym miejscu (kamienie, trawę) . Punktem Honoru skauta jest nie
pozostawianie żadnych śladów w naturze.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz